Claris ve FileMaker Platformlarının Birleşmesi

FileMaker Nasıl Ortaya Çıktı?

Bilgisayar teknolojileri dünyası her geçen gün hızla değişiyor ve gelişiyor. Bu değişim, yazılım ve teknoloji firmalarının da stratejilerini sürekli olarak gözden geçirmelerini ve güncellemeler yapmalarını gerektiriyor.

İnternetin bulunuşu 50’li yıllarda başlayıp, 80’lerde yaygınlaşmaya başlarken bunu yazılım teknolojileri de takip etmiştir. 80'lerin sonuna gelindiğinde bilgisayarlar ve internet kullanımı oldukça artmış, şirketler kağıtları bırakıp işlerini bilgisayarlar ile halletmeye başlamıştı. Bu ihtiyaçlar ise şirketlerin yazılım çözümlerine ihtiyacını doğurdu. FileMaker da bu yazılım çözümlerinin bir parçası olarak ortaya çıktı. Biraz FileMaker’ın tarihinden bahsedelim.

1980’lerin başında dört Wong Laboratuvarı çalışanı ile FileMaker’ın temelleri atıldı. Spec Bowers, Alan Albert, Dan Chadwick ve Jega Arulpragasam yaratıcı fikirleri ile yeni ürünler geliştirmek isterken, şirket onları bu konuda desteklemiyordu. 
Gittikleri bir bilgisayar fuarında FileMaker fikrini bulmuşlardı. O dönemde yaygın kullanılan dBase veritabanı ve diğer veritabanı yazılımlarını kullanışsız ve arayüzlerini yetersiz bulan bu dörtlü veritabanı çözümü üretmeye karar vermişti. Çünkü dönemin veritabanı çözümleri genellikle sabit formatlardaydı. Veri girişi yapıldığında tüm bilgilerin son halinin kaydedilmesi zorunluluğu vardı çünkü sonrasında geri dönüşü yoktu. Wang Labaratuarı’nın yeni bir veritabanı yazılımı geliştirme fikirlerine karşı çıkması üzerine kendi firmaları, Nashoba Systems’i kurmaya karar verdiler.

Arayüz tasarımları ile işe başladı Spec Bowers. Alan uzunlukları esnekleşti ve tarih, sayı, metin ve hesaplama alan türleri eklendi, geri dönüp değişiklik yapabilme mümkün oldu ve veri tabanı büyüse de performans kötüleşmiyordu. Bu temel özelliklerle ilk ürün “Nutshell” ortaya çıktı.

Nutshell’in piyasaya sürüldüğü dönemlerde Macintosh da sahneye çıkmıştı. Bu gelişmenin hemen ardından Makintosh için yeni bir Nutshell sürümü geliştirmeye karar verdiler ve bu ürün “FileMaker” olarak adlandırıldı. 1985’te FileMaker’ı yayınladıklarında çok yakın zamanda piyasaya sürülmüş güçlü bir rakipleri daha vardı, Microsoft File. Fakat FileMaker 3 yıl içinde o kadar çok beğenildi ve satıldı ki MS File satışları düştü ve ürün piyasadan çekildi.
Güçlü bir tasarım ve pazarlama sayesinde markete girişi ve performansı iyi gidiyordu.  Mac tarafında neredeyse hiç rakibi yoktu FileMaker’ın. En çok satan veritabanı haline gelmişti. Hatta diğer bir pazarlama hamleleri ise yeni sürüm adlandırmasını Mac’ın yeni çıkan ürünlerine göre yapmak oldu. Apple Mac Plus'ı tanıttığında, bir sonraki sürümü "FileMaker Plus" adını verdiler. Apple Mac II'yi tanıttığında ise "FileMaker II" olarak adlandırdılar.

Gittikçe yükselen piyasa değeri sayesinde Microsoft ve Claris, Nashoba Systems'i satın almak için teklifler vermeye başlamıştı. Aslında Claris’in diğer bir almak isteme sebebi ise Nashoba ile yaptıkları anlaşmalarda sürekli yeni maddelerin eklenip işin içinden çıkılmaz hallere gelmesiydi.  Başlarda şirketin satılmasını desteklemeyen ortaklar, sonralarda şirket içi karışıklıklardan dolayı bu fikre ikna olmuşlardı. Uzun süren uğraşlar sonucu ürünü Apple’ın bir alt şirketi olan Claris Nashoba Systems'i satın aldı.
Claris FileMaker’ı satın aldığında sadece mevcut üründe isim değişikliğine gitti. Satın aldığı sırada son sürümü olan FileMaker 4, Claris adıyla beraber FileMaker II olarak kullanılmaya başlanmıştı. 

FileMaker adında major değişiklikler yapmak istemiyordu Claris. FileMaker’ın bilinirlik seviyesi yüksekti ve pazarlaması daha kolay olacaktı. Bu nedenle, ürün adını değiştirmek yerine geleneksel tarzda sürüm adlandırmaları ile devam edildi. Claris’in ilk FileMaker sürümü 1.0 oldu. Apple, Claris’in sadece MacOS’a özel değil tüm PC'lere yönelik bağımsız bir marka olmasını istiyordu. Bu kapsamda FileMaker’ın öncelikle Windows’da desteklenmesi sağlandı.

Apple’a ait olan Claris şirketi ile anlaşmanın feshedilmesi üzerine bu iki şirket birbirinden ayrıldı. Apple bu fesih sonrası FileMaker ürünlerini devam ettirmek adına FileMaker, Inc.’i kurdu. Bu yeni şirkette artık sadece FileMaker ve HomePage ürünleri vardı. Claris adıyla piyasada olan tüm ürünlerinin adını değiştirdi (Örneğin ClarisWorks->AppleWorks), bazı ürünleri sattı (ClarisOrganizer) veya kullanımdan kaldırdı( MacWrite, MacDraw). Sonraki yıllarda HomePage ürününden de desteğini çekti ve sadece FileMaker’ı desteklemeye başladı (FileMaker, FileMaker Go ve FileMaker Server).

2019 yılına gelindiğinde ise Apple, tekrar şirket adını Claris olarak adlandırmaya karar verdi.

Dünyanın önde gelen İşyeri İnovasyon Platformunun kurucusu FileMaker, Inc. bugün 24. DevCon(Developer Conference)'da Claris International Inc. olarak şirket tarihinde yeni bir bölümün başladığını açıkladı.

"Today at their 24th annual DevCon, FileMaker, Inc., maker of the world’s leading Workplace Innovation Platform, unveiled the start of a new chapter in the company’s history as Claris International Inc."

Aynı zamanda bu konferansta yeni ürünler de tanıtıldı. Bu ürün üçüncü taraf bulut hizmetlerinden gelen verileri uygulamalarına entegre etmelerine yardımcı olan Claris Connect’ti. Artık bulut tabanlı servisler arası iş akışları otomatikleştirecek bir arayüz mevcuttu. 

Yeni ismin duyurusunda Brad Freitag “Claris, Latin kökü 'clarus' kelimesinden türetilmiştir, bu kelime 'açık, parlak ve parlayan' anlamına gelir” sözleriyle şirket isminin anlamını dile getirmiştir. 
Sonuç olarak 1998’te FileMaker Inc, olan şirket adı 2019’da tekrar Claris adına geri döndü. Bu dönüş beraberinde yeni ürünler, yeni adlandırmalar ve Claris platformu getirdi. 
Yenilikler yılı 2019’da FileMaker Cloud yayınlandığında işyeri inovasyonlarının hızlanmasını destekleyici dijital dönüşümün bir sonraki aşaması oldu Brad Fritag’ın açıklamalarına göre.

FileMaker Cloud is critical to drive the next phase of digital transformation and massive acceleration of workplace innovation," said Brad Freitag, CEO of Claris. “This is the foundation for a new breed of low-code apps, supercharged by third party cloud services and ready for the next-level of orchestration and intelligence."

FileMaker Cloud’un Türkiye’ye gelişi ise biraz uzun sürdü. 2019 yayınlanmasına rağmen bu ürünün Türkiye’de kullanıma sunulması 2023 yılının başlarında oldu.

Tek isim stratejisiyle devam etmeyi düşünen Claris 2022 Nisan ayında Claris Platformunu duyurdu. Artık hem FileMaker hem de Claris platformu vardı. Claris Platform: Claris Studio + Claris Pro + Claris Go +Claris Server. 

Filemaker Platformunun İkiye Ayrılması

Yukarıda Claris ve FileMaker’ın ayrıldığından bahsetmemiştik. Nedir bu ayrılık?

Claris, Claris studio ile entegrasyon anlamına gelen özellikleri kapsayan FileMaker platformunun bir çatalını oluşturdu. Bu çatal Claris Studio ile bütünleştiğinde anlamlı olan özellikleri içeriyordu. Bu yeni ailede Claris Pro, Claris Go ve Claris Server ürünleri ortaya çıktı ve aynı zaman da mevcut uygulamaların da ismi değişti: Claris FileMaker Pro ve Claris FileMaker Go , Claris Filemaker Server olarak yeniden adlandırıldı.

Bu gelişmelerin sonucunda iki farklı platform ortaya çıktı,  Claris FileMaker Platformu ve bu çatallaşmış bileşenleri içeren Claris platformu, Claris Connect ve yeni Claris Studio ile birlikte.

2023 yılı planlarına göre FileMaker Pro/Go/Server ürünlerinin de artık Claris ürünlerine dönüştürülmesi planlanıyordu.

Ortaya Çıkan Sorunlar:

Ortaya çıkan başlıca sorunlardan bir tanesi şirketin isim değişikliğine gidip kafa karıştırıcı bir hal almasaydı. Bu iki platformun farkının ne anlama geldiği soru işaretleri oluşturuyordu. Bu sorunlar FileMaker’ın geleceğini etkileyecek miydi?  FileMaker kullanıcıları bu konu hakkında net bir cevap bekliyordu.
Karışıklığa sebep olan diğer bir konu ise platformlar arası sınırlamaların olmasaydı. Claris Pro ve Go ile Claris server’in Claris FileMaker platform bileşenlerinde (Claris FileMaker Pro, Claris FileMaker Go ve Claris FileMaker Server) olmayan bazı sınırlamaları içermesinden kaynaklandı. Sorunu çözmek için bileşenlerin adlandırılması da işleri kolaylaştırmadı. Claris platformu ile oluşturulan dosyalar .claris uzantısı ile geliyordu ve bunları .fmp12 uzantısına dönüştürmek mümkün değildi.

Fakat dosya uzantısı ve isim karmaşası içinde kaybolurken Claris Platformuna geçiş konusunda geri adım atıldı. 2023 yılında Claris ve Filemaker platformlarının birleşmesi kararı netleşti.

 
Platformların Birleştirilmesi:

Artık FileMaker olmayacak mı? Hayır, FileMaker sonlandırılmıyor. Bu karışıklık bir son bulsun. Soru işaretleri, planın FileMaker Pro'yu, Claris Pro adlı yeni bir ürüne geçirmek olmasından kaynaklanıyor ancak planlar değişti.
Beklenen haber Claris’den geldi! Karmaşayı sona erdirmek için 29 Ağustos 2023‘de iki platformun birleştirilmesi ve tek platform kararı aldığını duyurdu. Yani bu demek oluyor ki FileMaker Pro, Go ve Server’a geri döndük. Artık kullanıcılar Claris Connect ve Claris Studio’daki özellikleri daha özgürce kullanabilirler. Başlangıçta yapılan seçimlerden kolayca geri dönebilir ve uzantı farklılığından etkilenme korkusu yaşamazlar. Gelecek vadeden Claris portföyündeki tüm ürünleri, en iyi sonuca ulaşmak için birlikte kullanmak önemlidir.

Claris Platformu özetlenecek olursa:

• Claris FileMaker Pro - macOS ve Windows için masaüstü istemcisi
• Claris FileMaker Go - iOS için mobil istemci
• Claris FileMaker Server - Dosya paylaşım ve yönetim sistemi (Ubuntu, Windows Server, MacOS ile uyumlu)
• Claris Studio - FileMaker ile web formları gibi bulut kullanım senaryolarını etkinleştirme
• Claris Connect - FileMaker'ın diğer web uygulamalarıyla entegrasyonunu etkinleştirme
• Claris FileMaker WebDirect - FileMaker için web dağıtım yöntemi

Yeni Claris Platformu:

• Dosya dönüştürme zorunluluğu kalktı. Artık .fmp12 dosyalarını .claris uzantısına çevirmeye gerek kalmadı. Bu dosya formatlarındaki FileMaker ürünleri her iki formatta da çalışacak.
• FileMaker 2023’ün yeni logosu Nisan’da yayınlanmıştı. Bu logoyla FileMaker yoluna devam edecek.
• Aktif FileMaker yıllık lisanslama abonelikleri bulunan kullanıcılara Claris Studio ve Claris Connect ürünlerini test edebilmeleri için ücretsiz lisanslar sunulacak.

Claris’in yayınladığı resmi duyuru videosunu izleyerek detaylı bilgilere de erişebilirsiniz:
 

Referanslar:

Yukarıda bolca FileMaker’ın tarihinden bahsettik, bilgilerinden yararlandığımız makalesi için John Mark Osborne’a, Tim Cimbura (LuminFire)’a, Wim Decorte(Soliant - Claris Partner) ve tabiki Claris blog yazarlarına teşekkür ederiz. Ayrıca, John Sindelar(SeedCode - Claris Partner)’in hazırladığı zaman çizelgesi de oldukça güzel olmuş. Alttaki linkten bu zaman çizelgesini inceleyebilirsiniz. Hatta kendi yorumlarını katarak geleceğe yönelik bir kaç notu var. 

Biz değişiklikleri yakından izlemeye devam edeceğiz ve Claris & FileMaker platformlarının geleceğini heyecanla bekliyoruz. Siz de bu değişikliklerin getirdiği fırsatları değerlendirmek ve yeni olanakları keşfetmek için hazır mısınız? Claris FileMaker ile geleceğe doğru bir adım atın ve potansiyelinizi keşfedin!